Metin Cengiz (d. 1953, Göle – Kars), şair, yazar.

Marmara Üniversitesi Fransızca bölümünü bitirdi (1987). Çeşitli illerde Fransızca öğretmenliği yaptı. 12 Eylül döneminde TCK’nun 141. maddesinden yargılandı, iki yıl hapis yattı. 1993 yılından sonra yeniden başladığı öğretmenlikten emekli oldu (2002). 2005 yılında Digraf Yayıncılık’ı kurdu, şiir kitapları ve poetik kitaplar yayımlayan bu yayınevi şimdilerde Şiirden Yayıncılık adıyla faaliyetlerini sürdürüyor. 2010 yılında yayın hayatına başlayan Şiirden dergisinin genel yayın yönetmeni [1](Berivan Tapan, İstanbul-Bia Haber Merkezi, 14 Ağustos 2010).

“Nasıl Şiir” adlı ilk yazısı Demokrat gazetesinde yayımlandı (3 Mayıs 1980). Sonraki yıllarda şiir ve yazıları çeşitli dergilerde yayımlandı. “Şarkılar Kitabı” ile 1996 yılı Behçet Necatigil ödülünü, “Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda” ve “Dünyaya Katkımız Bir Ebru Vurgusu” (Şiirden Yayıncılık) adlı 2 ciltlik Toplu Şiirler kitabıyla 2010 Melih Cevdet Anday ödülünü aldı. 2011 yılında Uluslararası Tudor Arghezi ödülüne değer görüldü.

İlk dönemlerinde şiir üzerine yazdığı yazılarla da dikkatleri çekti. 1980 sonrasında şiir üzerine yazdığı kuramsal yazılar ve tartışmalarla dönemin öncülerinden biri oldu. İmge, şiir dili, felsefe ve şiir, kültür ve şiir, postmodernizm ve şiir konularında yazdığı yazılarla şiir bilincinin gelişmesine katkı sağladı.(Doğan Hızlan,“Şiir üzerine düşünmek”, Hürriyet, 27.08.2010″) Şiirleri Fransızca, İngilizce, Almanca, İspanyolca, Boşnakça, Rusça, Romence, Arapça, İbranice, Azerice, Sırpça ve Kürtçe’ye çevrildi. Seçme şiirleri Apres le Tempete et Autres Poemes adıyla Fransızca (2006, Harmattan); Poemas Escogidos adıyla (2013) İspanya’da yayımlandı. Şiirleri Sırpça, Arnavutça, Arapça ve İbranice kitaplaştırılmak sürecinde. Levant dergisinde sekiz şiiri “Divan” adıyla Türkçeleriyle beraber yayımlandı. Romanya’da Convonbiri Literare ve Poesia dergileri şiirlerini dosya halinde yayımladı (2011). Makedonya’da Haɯe Ƞhgmo dergisinde şiirleri yayımlandı. Editörlüğünü yaptığı Çağdaş 17 Türk Şairi adlı antoloji Harmattan Yayınlarında çıktı (2009) (Doğan Hızlan, “Fransızca’da Türk Şiiri”, Hürriyet, 8 Temmuz 2009). Poesía Contemporánea De La Repúblıca De Turquía adıyla editörlüğünü yaptığı antoloji ise İspanya’da çıktı (2013) [2](Doğan Hızlan, “Türk şiiri İspanya’da”, Hürriyet, 26.8.2013). Fransa’da yayımlanan Europe dergisinin Mart 2014 sayısında “Voix D’Istanbul” (İstanbul’un Sesi) adıyla yayımladığı dosyada şiirleriyle yer aldı.

Metin Cengiz, Yücel Kayıran’ın da vurguladığı gibi “kendi kuşağı içinde, şiir kültürüne, kuramsal yazılarla katkıda bulunan tek şair” [3](Yücel Kayıran, “Felsefi Şiir’le Hesaplaşmak” Radikal Kitap, 15-04-2011.)

Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir.

Şiir Kitapları

Bir Tufan Sonrası (1993)
Büyük Sevişme (1989)
Zehirinde Açan Zambak (1991)
İpek’A (1993)
Şarkılar Kitabı (1995)
Gençlik Çağı (1998)
Aşk İlahileri & Günümüze Hüzzamlar (2006)
Özgürlük Şiirleri (2008)
Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda – Toplu Şiirler/1 (2008)
Dünyaya Katkımız Bir Ebru Vurgusu – Toplu Şiirler/2 (Hayat ve Şiir ile Hayat ve Rastlantılar adlı dosyaları ilk defa, 2010)
İmgeler Benim Yurdum (2011)
Yeryüzü Halleri (2013)

Poetik Kitaplar

Şiirin Gücü (2. Baskı, 2006)
1923-1953 Toplumcu Gerçekçi Şiir (2000)
Modernleşme ve Modern Türk Şiiri (2. Baskı, 2011)
Şiir, Din ve Cinsellik (2005)
Nâzım’dan 70’li Yıllara Türk Şiirine Eleştirel Bir Bakış (2005)
Şiir, İmge, Biçim, Biçem / Şiirin Teorik Sorunları (2005)
Şiir, Dil, Şiir Dili, Şiirsel Anlam (2005)
Küreselleşme, Postmodernizm ve Edebiyat (2007)
İmge Nedir (2009)
Kültür ve Şiir (2010)
Felsefe ve Şiir (2010)
La Paix (2011)
Cemal Süreya, İkinci Yeni Bilincinin Kurucu Gücü (2012)
Platon ve Aristoteles’te Şiir Düşüncesi (2012)
Şiir Nasıl Yazılır (2013)

Şiir Çevirileri

Max Jacob / Sahici Mucizeler (derleyen: Ülkü Tamer; 1991),

Aimé Cesaire/ Seçme Şiirler (Eray Canberk ile, 1999, ikinci baskı 2001),

Pablo Neruda /Aşk Soneleri (1991), Pablo Neruda (Ateşten Kılıç, 1991),
Eugene Guillevic /Seçme Şiirler (1993),

Jacques Prevert /Seçme Şiirler (Eray Canberk ile 1994),

Jules Laforgue /Sevdalılar ‘(1991),

Venus Khoury Ghata/Gölgeler ve Çığlıklar (1996),
Baudelaire’den Günümüze Modern Fransız Şiiri (Çev. ve haz., 2000),

Batmış Güneşler Üstünde Günümüz Fransız Şiirinden Seçmeler’ (2005),

Naim Araidi/Acıklı Şeyler İçin Bayram (2010),
Gerard Augustin/Seçme Şiirler (Eray Canberk, Başak Aydınalp, Müesser Yeniay ile, 2011),

Michel Cassir/Kişisel Antoloji (Eray Canberk, Müesser Yeniay ile, 2011),
Tahar Bekri/Sabırsız Düşler (Medine Sivri ile, 2012),
Çağdaş İspanyol Şiiri Antolojisi (Müesser Yeniay ile, 2013),

Jaime B. Rosa/Deniz Şiirleri (2014).