Beğen 1

AŞIK ÖMER BİYOGRAFİSİ

Âşık Ömer, Konya’nın Hadim ilçesinin Gezlevi (günümüzdeki adı Korualan’dır.) köyünde veya Kırım’ın Kezlev (Yevpatоriya) şehrinde 1620-1621-1651 yıllarında doğmuş olduğu rivayet edilen halk şairidir.Ölüm tarihi 1707 olarak rivayetlere geçmiştir.
Doğum yeri

Âşık Ömer’in doğum yeri konusunda yalnızca Şükrü Elçin, onun Kırım’da doğmuş olacağını belirtirken, Nüzhet Ergun ve Fuat Köprülü Âşık Ömer’in Konya-Hadim-Korualan (Gezlevi) bölgesinde doğduğunu belirtir. Zira Aşık Ömer’in bir kısım şiirlerinde geçen Aydın ifadesi ile Gezlevi arasında bir bağlantı var iken, Kırım ile Aydın arasında bir bağlantı bulunmamaktadır.

Son dönemdeki araştırmalarla Aşık Ömer’in Hadim-Gezlevi de doğduğu görüşü ağırlık kazanmıştır. Buna delil olarak da Âşık Ömer’in birtakım şiirleri gösterilir. Kemal Akça ve Ahmet Talat Onay da bu konudaki tespitlerinde birtakım beyitlere yer verir. Aşağıda bu beyitlerden bir kısım verilmektedir:

“Kendim Gezlevili Ömerdir ismim

Ta levh u kalemde yazılı resmim

Bir katre meniden var oldu cismim

Cennet’ül me’vâya uğradım geldim”

Başka bir şiirinde de şu ifadelere rastlanılmaktadır:

Adlî’yim mahlasım Vehbî okunur

Kemalât-ı aşkım kisbî okunur

Vezn-i suhanımız hasbî okunur

Tehî sanman Ömer Gezlevi’lidir.

Bir başka şiirinde de:

Zât-ı cemîlemiz beyân ederiz

Bizim meskenimiz serhad elidir

Zât-ı cemilemiz ıyân ederiz

Vatan-ı aslimiz Aydın elidir.

ifadelerine rastlanılır.

Şiirlerinden yola çıklarak şairin doğduğu yer hakkında bilgiler daha nettir.

Hayatı ve Eserleri

Ömer 20 yaşına kadar bölgede kalır askere gittikten sonra uzun bir süre 10-15 yıl asker şairi olarak, Avrupa ve Rusya sınırlarında dolaşır. Bu nedenle şiirlerinin çoğunda vatan hasretiyle yanıp tutuştuğu görülür.

Ömer aruz ve hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır. Divan şairlerinden oldukça etkilenmiştir. Şiirlerinde ilk başta divan şairlerine özenerek “Adli” mahlasını kullanmış daha sonrasında ise “Ömer” mahlasını tercih etmiştir.Heceyle yazdığı şiirleri aruzla yazdıklarına nazaran daha başarılı olduğundan dolayı hece şiirleriyle tanınmıştır.Bu alanda çağdaşı Kayıkçı Kul Mustafa’dan etkilendiği görülür. Ayrıca binin üzerinde şiir yazmış olup, aşık edebiyatının en fazla eser bırakan sanatçısıdır.

Halk edebiyatının iyi eğitim görmüş ozanlarından biri olan Aşık Ömer Mevlevi tarikatına girmiş,Derviş Nihani takma adını kullanmıştır.

Pek çok yerler dolaşan Ömer’in Divan’ında, “Hafız Aşık Ömer” ibaresinin yer alması, çeşitli kaynaklarda saz çaldığının kayıtlı olması nedeniyle “Aşık” ünvanının verilebileceğine de işarettir.

Divan nüshaları Konya yazma eser kütüphanesinde, Mevlana müzesinde, bir de Hamza Yanar nüshasının kopyası Harun Seker de mevcuttur ve aynı kişinin 2001 yılında Korualan Folklörü adlı lisans tezinde de bu konu daha açık belirtilir.

Temmuz ayının 2. haftası Konya’nın Hadim ilçesinin Gezlevi(Korualanda) anma şenlikleri yapılmaktadır. Aşık Ömer ölümünün üzerinden 301 yıl sonra 13 Temmuz 2008 günü köyünde anılarak çeşitli etkinliklerle hatırlanmıştır. Eskiçağ Tarihçisi Hasan Bahar,bölgenin tarihçesini,Harun Şeker de Aşık Ömer’in Gezlevi’yle ilgili şiirlerini okumuştur.

Bu kasabada Helim Mehmet ORHAN (88 yaşında) Âşık öMER’in anne tarafı ndan olduğu kendisi tarafından da söylenmiştir. Aşık Ömer’in baba tarafından ise köydeki (Omarlar-Ömerler) soyundan olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Bu konuda son dönemde “Aşık Ömer üzerine Mülahazalar” adlı çalışmayı da Orhan YAVUZ ve Y.KARASOY yapmıştır. Halen konu üzerinde araştırmalar devam etmektedir. Günümüzde akrabası olan Mehmet ORHAN hayattadır.

Bu konuda “Aşık Ömer’in ŞECERESİ” adlı çalışmada da Harun ŞEKER kimlerden hangi kuşaktan olduğunu belirtmektedir. Araştırmalar sonucun da Konya-koyunoğlu müzesinde eser tespit etmiştir. 5244 numarada aslından kopya edilmiş, harekesiz 80 sahifedir.1920 yılında basılmıştır.

3096 ve 3102 numaralarda Türkçe baskısı mevcuttur.51945 numarada ise Hamza YANAR nüshasının aynısı mevcut. Ancak kenarlarında Şah İsmail hikâyesi vardır. Harekeli ve tarihi yoktur. Yani şu an 3 adet eser Konya Yazma Eserler Müzesi’nde, 3 adet eser Konya Koyunoğlu Müzesi’nde,ayrıca 1 adet Hamza YANAR nüshası bulunmaktadır.

Hayra Hizmet Vakfı Nüshası , 1925 Marifet matbaasında basılmıştır.Bu yazmada Harun ŞEKER tarfından tespit edilmiştir.

Azerbaycan dan da Ali Barzende TÜRK ,adlı araştırmacının elindeki Kerem ve Aslı hikâyesinin kenarında elyazma olarak üç şiirinden kesitler olduğunu göndermiştir. Bu konudan sonra anlaşıldı ki Aşık Ömer Türki cumhuriyetlerinde de tanındığı sonucuna varıldı. Bir başka yazma ise İstanbul Süleymaniye nüshasıdır. Ali Barzende Türk tarafından Harun Şeker’e Azerbaycan’dan gönderilen elyazma 3 yaprakta da Ömer’in şiirlerinden birkaçı bulunuyor. Aslı Kerem hikâyesinin kenarına yazılan şiirlerle bu nüsha Türkiye dışındaki Âşık Ömer şiirlerinde bir ilktir.

Son dönem araştırmalarında ortaya çıkarmıştır ki Aydın’da Âşık Ömerî ile Âşık Ömer karıştırılmıştır.Yani Aydın’da 1800 lü yıllarda ölen Âşık Ömerî adında yaşayan Aşık Ömer’i taklit etmeye çalışan bir şair olduğu bilinmektedir.

Dönemin araştırma şartlarını da göz önünde bulundurursak karıştırlması normaldir.İki Ömer’in karıştırılmasını ilim alemine ilk kez Harun Şeker adlı araştırmacı ortaya çıkarmıştır.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Yorum Yaz